Trabzon'un yer altı çok zengin

Kent tarihinin derinlerine inildiği çalışmanın ilk yıl bulguları açıklandı

Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ve katkılarıyla Trabzon’un bilinmeyen tarihi geçmişinin araştırıldığı 5 yıllık Trabzon Protohistorik Dönem Yüzey Araştırmasının ilk yılında ortaya çıkan bulgular TTSO’da düzenlenen konferansla birlikte ortaya koyuldu. KTÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğr. Üyesi Dr. Hülya Çalışkan Akgül tarafından yapılan sunumda Trabzon’un sessiz kalmış tarihiyle ilgili bilgiler paylaşıldı. Yaptıkları çalışmalar ve Trabzon’la ilgili önemli bilgiler veren Dr. Akgül, “Trabzon’un ciddi çalışmalara ihtiyacı var. Kent bakanlar kurulu kararıyla detaylıca araştırılmalı.” dedi.

TRABZON’UN BAKANLAR KURULUNA İHTİYACI VAR

Bakanlar kurulunun vereceği kararla Trabzon’un tarihi geçmişin daha iyi araştırılabileceğini belirten Dr. Hülya Çalışkan Akgül, “Doğu Karadeniz ve özellikle Trabzon’daki arkeolojik çalışma sayısı ve verisi çok az. Bundan sonra yapılacak çalışmalarla bu sayılar artacaktır. Trabzon’un en büyük eksikliği Bakanlar Kurulu kararıyla yürütülen herhangi arkeolojik çalışmaya sahne olmaması. Bakanlar Kurulu kararı niçin önemlidir? Çünkü geniş ekiplere sahiptirler. Farklı bilim dallarından kişiler ekibin içerisinde yer alır. Böylece pek çok konu pek çok açıdan ele alınır. Trabzon’un bu tür detaylı çalışmaya ihtiyacı var.” diye konuştu.

TRABZON’UN KURULUŞ TARİHİ BELLİ DEĞİL

Trabzon’un kabul görülen kuruluş tarihi M.Ö. 756’nın doğruluğunu ispatlayacak herhangi bir arkeolojik kaynağın olmadığını belirten Dr. Hülya Çalışkan Akgül, şunları kaydetti: “Trabzon’un kuruluş tarihini doğrulayacak herhangi bir kaynak yok. Kentin kurulduğu dönemde burada yaşayan insanların ne yediği, içtiği, nasıl evlerde yaşadığı gibi dönemle alakalı hiçbir şey bilmiyoruz. Dolayısıyla ne kadar erkene tarihlenebilecek bir buluntu tespit edilirse buna çok seviniyoruz. Trabzon Trepezus adı altında başka şehirler de olabilir. Dolayısıyla yazılı kaynaklarda söz edilen Trapezus burası mı yoksa başka bir yer mi bilgisi yok. Bunu yalnızca arkeolojik bilgiler kanıtlayabilir. M.Ö. 756 diyebileceğimiz bir çanak mezar bulamadığımız takdirde bu bilgi hep havada kalacak.”

SÖZ EDİLEN TAŞ ALETLERE ULAŞAMADIK

Trabzon’un arkeolojisiyle ilgili daha önce yapılan yayınlarda söz edilen taş aletlere ulaşamadıklarını ifade eden Dr. Hülya Çalışkan Akgül, “Yapılan yüzey araştırmalarının söz ettiği mağara ve taş aletler var. Üzülerek söylüyorum ki yayınlarda söz edilen taş aletlere biz ulaşamadık. Nerde olduğunu bilmiyoruz. Söz edilen taş aletlerin ne olduğunu anlayamıyoruz. Ancak taş aletlerin varlığı bize paleotik dönem olabileceğini gösteriyor.” ifadelerini kullandı.

KARADENİZ’İN AYDINLATILMASI ÇOK ÖNEMLİ

Karadeniz’deki arkeolojik çalışmaların azlığı nedeniyle bölge tarihinin sessiz kaldığının altını çizen Dr. Hülya Çalışkan Akgül, “Burada topraklar sessiz kalmış. Kimse buradan geçmemiş gibi gözüküyor. Ama böyle bir durum yok. Erken dönemlerin aydınlatılması ve Karadeniz Bölgesi’nin kronolojisinin tamamlanması için böyle bir çalışmaya çıktık ve bu çalışma çok önemli.” diye konuştu.

40 BULUNTU ALANI TESPİT EDİLDİ

Trabzon ve Maçka’da yaptıkları çalışmalarla 40 buluntu alanı tespit ettiklerini ifade eden Dr. Hülya Çalışkan Akgül, “Trabzon’da önce sahil kesimini araştırdık. Ardından dağlara karakterize olan Karadeniz’de bu coğrafyaya uygun olan vadiler ve sırtlara yoğunlaştık. Şu ana kadar 40 buluntu yerimiz var. Mağara, kayalar, manastır, kale, mezarlar, maden rezervleri ve sığınaklar tespit ettik. Özellikle prohistorik döneme yoğunlaşıyoruz ama bölge adına önümüze çıkan tüm materyalleri belgelemeye gayret ediyoruz.” şeklinde konuştu.

TRABZON’UN YERALTI ÇOK ZENGİN

Trabzon’un yeraltı zenginliklerinin tarihsel anlamda çok zengin gibi göründüğünü söyleyen Dr. Hülya Çalışkan Akgül, “Höyükleşme devam ediyormuş, şehirleşme devam ediyormuş gibi onlara kent merkezi içerisinde ulaşmak çok zor. Nasıl ulaşabiliriz? Pazarkapı ve Tabakhane gibi kentsel dönüşüm olur ya da inşaat olur. Herhangi bir şey olur bunu belgeleyebiliriz.” dedi.

PAZARKAPI’DA ÇALIŞMA YAPMALIYIZ

Pazarkapı Mahallesi’nde süren kentsel dönüşüm çalışmaları nedeniyle bölgedeki arkeolojik buluntulardan haberdar olduklarını kaydeden Dr. Hülya Çalışkan Akgül, burada çalışma yapmak istediklerini söyledi. Akgül, “Pazarkapı alanı çok ilginçtir inşa kazısı olmasaydı haberimiz olmayacaktı. Gönül birer kurtarma kazısı yapılmasını istiyor bundan sonra inşaat işleri yapılsın diye. Görebileceğimizi görmek istiyoruz. Bu inşaat çukurunda bir duvar kesiti var. Bu oldukça önemli. Böyle bir duvar ortaya çıktığında bunu ya sur ya da denizel dolguların fikir verebileceği gibi liman kalıntısı olarak nitelendirebiliriz. Bu alanda kemik bir iğne bulduk. Dolgu tabakalarında farklı buluntularla karşılaşabiliriz. Bu duvar bir zamanlar bir liman duvarı olarak hizmet etmiş, kullanılmış bir duvar. Bu anlamda biz gerekli makamlara görüşlerimizi ilettik.” diye konuştu.

TABAKHANE’DE ARKELOJİK MATERYALE RASTLADIK

Tabakhane bölgesindeki inşaat çalışmaları sırasında pek çok materyal tespit ettiklerini ifade eden Dr. Hülya Çalışkan Akgül, “Tabakhane’deki inşaat çalışmaları sırasında Tabakhane Köprüsünün ayağında bir kesit tespit ettik. Burada bir döküntü alanı var ve burada bol miktarda arkeolojik materyale rastladık. Tuzlu çeşmenin hemen arkasında çalışılmış bir kesitte arkeolojik dolgu tabakaları bulduk. Kentin içerisinde herhangi bir kazı yapıldığında ben inanıyorum ki kentin arkeolojik geçmişi ve tarihsel sıra düzenini belgeleyebilmek adına pek çok potansiyeli barındırıyor.” açıklamalarında bulundu.