Koronavirüs hakkında merak ettiklerinizi soruyoruz!

İlk kez Çin'in Wuhan kentinde görülen koronavirüs tüm dünyayı etkilemeye devam ediyor. 

Tüm dünyayı etkilemeye devam eden koronavirüs salgını Türkiye'de de hızla yayıldı ve can almaya devam ediyor. Bu salgından korunmak için önlemler hızla alınırken sosyal izolasyon gereği evlerimize kapandık. Dışarı çıkmamız gerektiğinde de artık maskemizi takıyoruz. Peki, bütün bunlar yeterli mi, hastalıktan korunmak için neler yapmalıyız, hastalıkla ilgili son gelişmeler neler? Merak ettiğiniz soruları konunun uzmanlarına danışıp cevaplıyoruz.

Sorularınızı [email protected] mail adresine gönderebilirsiniz veya Twitter'dan (@demetdemirkirtr) ulaşabilirsiniz.

SİZDEN GELEN SORULAR

Kalbimin mitral kapağında eser seviye kapanamama sıkıntısı yaşıyorum. Herhangi bir ilaç kullanmıyorum. Eser seviye olduğu için doktorum ilaç yazmamıştı. Sizce riskim nedir?

Türk Kardiyoloji Derneği yönetim kurulu üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Okuyan, "Sizin riskiniz kesinlikle yüksek değil, merak etmeyin. Korunma tedbirlerine devam edin" diyor.

Hepatit B taşıyıcılığı ve Akdeniz anemisi olan kişiler kronik hastalık grubunda mıdır? Koronavirüse karşı bu hastalıkları olanlar nelere dikkat etmelidir?

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Bölümü’nden Prof. Dr. Onur Yaprak, "Hepatit B taşıyıcılığı eğer karaciğer sirozuna yol açmamış, karaciğerinizde siroz yok ise hiç bir şekilde korona virüs için ek risk oluşturmaz. Akdeniz anemisi (talasemi) için ise bu hastalığın 2 tipi var. Hangi tip olduğu soruda belirtilmemiş ancak Minör yani taşıyıcı tip iseniz korona virüs için ek risk taşımazsınız. Majör tip akdeniz anemisi hastaları sık sık hematoloji kliniklerinde kan transfüzyonu aldıkları için vücudda demir birikimi yada kemik iliği nakli gibi bir olay geçirdilerse risk taşırlar" diyor.

ORGAN NAKLİ OLANLAR NELERE DİKKAT ETMELİ?

Organ nakli oldum, risk grubunda mıyım? Bana tavsiyeleriniz nelerdir?

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Bölümü’nden Prof. Dr. Onur Yaprak, "Organ nakli olmuş olan hastalar organ reddi olmaması için hayatları boyunca bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar almak zorundadırlar. Dolayısı ile tüm nakil olmuş olan hastaların virüsle savaşan bağışıklık sistemleri zayıftır. Nakil hastalarının korona virüsten kendisini çok iyi koruması gerekir. Korona virüs nakil hastalarında normal kişilere göre daha ağır seyretmektedir. Korona virüsün size bulaşmaması için bu dönem kontrol zamınınız gelmedi yada acil bir sorununuz yok ise evde kalın. Dışarı çıkacaksanız mutlaka maske takın. Korona virüse ait şikayetler hissederseniz mutlaka nakil olduğunuz hastanede sizi izleyen hekime bilgi vermelisiniz. Herhangi bir hastalık bulgunuz yok ise mevcut kullandığınız ilaçları aynen almaya devam edin" diyor.

Ben aort kapak replasmanı olmuş bir hastayım. Metal kapak mevcut. Kan sulandırıcı kullanıyorum. Aynı zamanda hemşireyim aktif devlet hastanesinde çalışıyorum. Risk durumum nedir? Maske ve önlük kullanıyorum.

Türk Kardiyoloji Derneği yönetim kurulu üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Okuyan, "Korunma tedbirlerine azami dikkat edin, kalp ve kapak fonksiyonlarınız normal olduğu sürece riskiniz yüksek değil" diyor.

Hepatit B hastasıyım. Ekim ayında biyopsi oldum karaciğerden. Kronik başlangıcı dediler ve ilaç kullandım. En son vakalar çıkmadan önce kan vermiştim. Sonuçlarım için doktorumla telefonda görüştüğümde "Hbsag negatif görünüyor ama tedaviye devam edeceğiz" dedi. Karaciğerim iyi durumdaydı ama alt ast hiç yükselmedi, yağlanmam yok. İlaç kullanıyorum günde 1 kere ve kemik erimesi ilaçları kullanıyorum. 32 yasindayim. Riskim nedir sizce?

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Bölümü’nden Prof. Dr. Onur Yaprak, "Anlattığınız tablo sizde hepatit B ye bağlı siroz olmadığı anlamına geliyor siroz yoksa korona için hepatit B hastası olmanız risk oluşturmaz" diyor.

2 yıl önce 39 yaşında koroner by-pass ameliyatı geçirdim. Damar sertliğine bağlı olarak gerçekleştiğini kalbime zarar verecek kriz geçirmediğimi ameliyat sonrasında öğrendim. 3 damarım değişmiş. Şu an 41 yaşındayım. Risk grubunda olduğum sürekli olarak söylendiği için psikolojik olarak zor bir dönem geçiriyorum. Virüs bana da bulaşırsa bu öleceğim anlamına mı gelir? Bu tür hastaların ölüm oranları hakkında sağlıklı bir bilgi verebilir misiniz?

Türk Kardiyoloji Derneği yönetim kurulu üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Okuyan, "Hastaların yüzde 80'i çok hafif atlatıyor hatta kimisi farkında bile olmuyor. İlaçlarınızı düzenli kullanın, koronma tedbirlerine sıkı uyun, ensişe etmeyin" diyor.

SEDEF HASTALIĞI OLANLAR RİSK GRUBUNDA MI?

Bende orta şiddetli sedef var. Sedef hastalığı olan kişiler risk grubunda mı?

Türk Dermatoloji Derneği'ne göre, sedef hastalığı başta olmak üzere dermatoloji alanında çok sayıda hastalık için bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılmaktadır. Doğal olarak bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanan hastalarda koronavirüs nedeniyle bazı çekinceler yaşanmaktadır. Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçları kullananlar riskli grupta yer almaktadır. Ancak sedef hastalığı için ismi geçen ilaçların kesilmesi durumunda hastalığınız tekrarlayabilir. Şu ana kadar bu ilaçları kullanan hastalarda Covid-19 enfeksiyonunun daha sık görüldüğü veya daha ağır seyrettiği ile ilgili bilimsel bilgi bulunmamaktadır. Covid-19 enfeksiyonu yönünden ek bir risk taşımayan hastalar ilaçlarını kullanmaya devam edebilir. Bu konudaki çekinceleriniz veya özel durumlarınız için hekiminizle görüşmeniz önerilir.

PRİMER BİLİYER SİROZ HASTALARI RİSK ALTINDA MI?

Primer biliyer siroz (pbs) hastasıyım ve sabah 1, akşam 1 olmak üzere 250 mg'lık ursadeoksikolik asid kullanıyorum. 2010 yılından beridir kullanıyorum ve bunu kullandığım sürece hiçbir rahatsızlık ve sıkıntım yok. Tüm karaciğer enzimlerim ve diğer değerlerim normal. Hatta gerektiğinde diğer ilaçları ve gerekirse antibiyotikleri de kullanabiliyorum. Şimdiye kadar da ast, alt ve ggt yüksekliğinden başka da bir veri oluşmadı. Zaten o da ursactive kullanımı ile yıllardır normal düzeyde. Ursodeoksikolik asit bağışıklık sistemini baskılayan bir madde midir? Sizce benim riskim nedir?

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Bölümü’nden Prof. Dr. Onur Yaprak, "Primer biliyer siroz hastası olarak sirozun safhası riski belirler. Karında sıvı toplanması, bacaklarda ödem, karaciğer testlerinde sarılık gibi yada kan sodyum düzeyi düşüklüğü gibi ileri siroz safhasında olan hastaların bağışıklık sistemide baskılandığı için korona virüs açısından yüksek risk taşırlar. Zaten bu hastalar karaciğer nakli zamanı gelmiş hastalardır. Karaciğer nakli önerilmemiş normal hayatını devam eden ılımlı siroz hastaları korona virüs için ek riske sahip değildir. Ursodeoksikolik asit bağışıklık sistemini baskılmaz sadece safra sulandırıcı bir ilaçtır güvenle kullanabilirsiniz" diyor.

Mitral kalp rahatsızlığı olan bir yakınım 57 yaşında coronaya yakalandı iyileşme durumu nasıl olur veya kronik hasta olupta iyileşen var mı?

Türk Kardiyoloji Derneği yönetim kurulu üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Okuyan, "Hastaların büyük çoğunluğu iyileşiyor. Kapak hastalarımıza önerimiz mevcut tedavilerini sürdürmeleri ve korunma tedbirlerine uymaları" diyor.

"KALBİM HIZLA ÇARPIYOR, PSİKOLOJİM BOZULMAYA BAŞLADI..."

33 yaşındayım bu aralar kalbim hızlı çarpıyor ve içimde korku oluşuyor, inanılmaz bir duygu. Covid-19 nedeniyle çok endişeliyim. 8 aylık kızım var işten eve korkarak gidiyorum. Bu aralar boğazımda sanki bir şey varmış gibi hissediyorum. Hayatımda ilk defa böyle bir göğüs ağrısı ve boğazımda bir şey hissettim. Psikolojim bozulmaya başladı sanki. Bunlar neden oluşuyor acaba?

Klinik Psikolog Ebru Demirköz, "Yaşanılanların psikolojik etkisi bedensel olarak ortaya çıkıyor. Kaygı, korku ve agresyonu tetikliyor. Bu sebeple vücutta hissedilen semptomlar paniğe neden olabiliyor. Ayrıca 8 aylık kızına zarar verme endişesi de durumu yükselten, sorumluluk duygusunu artıran başka bir neden. Başkalarına zarar verir miyim veya bir zarar görür müyüm, bu bedenimde yaşadığım nedir duygusu anlamlandırılmaya çalışılıyor kişi tarafından. Bedensel belirtilerin açıklanması için önce bir fizik muayeneye gidilmesinde fayda var. Eğer herhangi bir fiziksel sebebi yoksa psikolojik destek almasını tavsiye ederim" diyor.

AIDS hastalarının risk durumu nedir?

İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Yaşar Bayındır, "AIDS, HIV enfeksiyonunun ileri evresidir. HIV virüsü ile enfekte hastalar gerek erken tanı gerekse yeni tedavi protokolleri sayesinde AIDS evresine geçmeden tedavi altına alınmaktadır. Tedavi altındaki HIV-RNA’sı negatif (6 aydan uzun süre) ve CD4 sayısı yeterli hastaların riski diğer toplum bireylerine yakın olarak değerlendirilebilir. CD4 sayısı yeterli değilse risk oluşmaktadır. Ama yine de en iyi durumda bile önlemlere maksimum seviyede uyulmalıdır. AIDS evresi ise ağır bağışıklık sistem yetersizliğidir. Burada risk en yüksektir" diyor.

DİYABETİK CERRAHİ AMELİYATI OLANLARDA RİSK NEDİR?

Eşim 55 yaşında diyabet hastası. 6 yıl önce diyabetik cerrahi ameliyatı oldu. Şekeri şu an kontrol altında. Riski nedir?

Pendik Medipol Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Uzm.Dr. Tayfun Garip, "Morbid obezite nedeniyle bariatrik cerrahi geçiren hastaların süreçlerinde diyabet hastalığı kaybolmuş ve nüksetmemiş ise olağan endokrinolojik takipler ve beslenme kontrolleri uygun olacaktır ancak opere olan hastalarda diyabet erken dönemde kaybolmuşsa da ilerleyen yıllarda dikkat edilmediğinde tekrar ortaya çıkabilmektedir. Cerrahi sonrasında halen devam etmekte olan bir glukoz yüksekliği (şeker) varsa burada glukoz yüksekliğinin seviyesine göre tedavi bireyselleştirilerek yapılmalıdır" diyor.